Văn hóa và trang phục của Dân tộc Di (Yi)

Lúc bình minh, khi chim chóc hót líu lo, giữa những làn sương mờ và những ngọn núi xa xăm, một nhóm các cô gái Di xinh đẹp đang tự do nhảy múa giữa dòng nước trong xanh và hoa vàng trong một ngôi làng Di ở núi Lương (Liang). Khi các cô gái xòe ra những chiếc váy rộng và đầy màu sắc, họ trông như những cánh bướm đang vỗ cánh rực rỡ. Khi quay vòng, họ trở thành những bông hoa đang nở rộ.

Bất cứ ai từng chứng kiến điệu múa mê hoặc của phụ nữ Di đều sẽ có ấn tượng sâu sắc bởi trang phục sáng chói, mang đậm nét đặc trưng dân tộc của họ, đặc biệt là những chiếc váy xếp li tuyệt đẹp. Bộ sưu tập trang sức mới nhất "Nhịp điệu Di" từ Shen Yun Collections lấy cảm hứng từ đường cong động của những chiếc váy xếp li này khi chuyển động. Bây giờ, hãy cùng khám phá văn hóa và trang phục của người Di!

Dân tộc Di là một nhóm dân tộc cổ xưa với lịch sử lâu đời, có khoảng chín triệu người, là dân tộc thiểu số lớn thứ bảy ở Trung Quốc. Người Di chủ yếu sinh sống ở các tỉnh Tây Nam Trung Quốc như Vân Nam, Tứ Xuyên, Quý Châu, và các khu vực lân cận. Nhiều người sống ở vùng núi xa xôi, tương đối biệt lập với thế giới bên ngoài, điều này đã giúp họ giữ được nét văn hóa truyền thống gần như nguyên vẹn, từ phong tục, ngôn ngữ đến trang phục.

Nền văn hóa cổ xưa của người Di được đánh dấu sâu sắc bởi “truyền thuyết thần thánh”, với lịch sử và trí tuệ khiến người ta kinh ngạc. Chẳng hạn, sử thi cổ xưa của người Di "Lạc Ô Thê Di (Le O Te Yi)" nhắc đến việc tổ tiên loài người đến từ thiên đường và đã chịu đựng gian khổ trên Trái đất vì quê hương thiên đường của họ. Sử thi mô tả Trái đất như một vùng đất của “bảy lục địa và năm đại dương”, cho thấy người Di đã hiểu rõ bố cục của Trái đất từ hàng ngàn năm trước. Cuốn sách cổ của người Di "Vũ Sĩ Kỷ Lược" (Wu Shui Ji Lue) ghi lại quá trình tạo ra vũ trụ từ hỗn mang đến sự xuất hiện của năng lượng trong và đục, rồi sau đó là sự hình thành hai yếu tố nguyên thủy được gọi là "Ai Phổ" (Ai Pu), tượng trưng cho Cha Trời và Mẹ Đất, mặt trời và mặt trăng, âm và dương, từ đó sinh ra mọi vật. Những yếu tố này được biểu thị bằng hai con sâu đen trắng đan xen nhau, đáng chú ý là rất giống với biểu tượng Thái Cực (âm dương) quen thuộc. Cuốn sách cổ "Na Sử" (Na Shi) của người Di ghi lại và minh họa quỹ đạo của chín hành tinh. Các văn bản lịch sử khác của người Di ghi chép về những hiện tượng và lịch sử được coi là thần thoại bởi người hiện đại, chẳng hạn như Hà Đồ, Lạc Thư, các loại hình người cổ đại khác nhau và Đại Hồng Thủy.

Ký ức từ buổi bình minh sơ khai này đã được truyền lại qua các văn bản lịch sử, truyện kể, bài hát và nghệ thuật, và trang phục của người Di cũng là một phương tiện lưu giữ văn hóa cổ xưa này. Người Di có nhiều nhóm nhỏ, phân bố rộng rãi, với sự khác biệt lớn về trang phục giữa các vùng, lên tới gần một trăm phong cách khác nhau, mỗi kiểu đều có những đặc điểm độc đáo riêng. Vì vậy, trang phục của người Di rất phong phú và đa dạng, tạo thành một hệ thống khá phức tạp.

Phụ nữ Di thường mặc áo khoác trên với vạt phải, có viền thêu hoặc họa tiết hoa, kết hợp với váy xếp li rộng hoặc quần có viền hoa rộng, và khăn đội đầu. Các cô gái trẻ người Di thường ưa chuộng những màu sắc tươi sáng, tương phản như đỏ, trắng, xanh dương, vàng và hồng cho viền thêu, váy và khăn đội đầu. Phụ nữ trung niên thường mặc những màu sắc trang trọng hơn như xanh da trời, xanh lá cây, tím, lam và trắng, trong khi phụ nữ cao tuổi chủ yếu mặc các sắc độ xanh dương, đen và xanh đậm.

Thêu thùa là một thành phần quan trọng của trang phục người Di. Hầu như tất cả phụ nữ Di đều giỏi thêu thùa, và trang phục của họ được trang trí bằng các họa tiết thêu khác nhau từ đầu đến chân, với thiết kế tinh xảo và tay nghề khéo léo. Các họa tiết truyền thống bao gồm rồng, phượng hoàng, biểu tượng trường thọ, các loài hoa, chim, động vật, và chữ Vạn của Phật giáo cùng các ký hiệu bát quái của Đạo giáo. Do làm thủ công, một bộ trang phục của phụ nữ Di có thể mất từ một đến hai năm để hoàn thành. Nghệ thuật thêu Di cũng được đánh giá cao như một hình thức nghệ thuật và khá phổ biến cũng như có giá trị cao trong thời hiện đại.

Chiếc váy xếp li đã được đề cập trước đó có thể nói là đặc điểm nổi bật nhất của trang phục người Di. Váy xếp li thường được làm từ ba hoặc nhiều mảnh vải có màu sắc tương phản, với phần trên làm cạp váy, phần giữa tạo thành ống, và phần dưới làm chân váy rộng. Mỗi lớp váy đều có nếp xếp li, với phần dưới rộng nhất và có nhiều nếp xếp nhất, tạo nên vẻ mềm mại khi bước đi và hiệu ứng nở hoa khi nhảy múa.

Màu sắc tươi sáng, nghệ thuật thêu tinh xảo, và kiểu dáng truyền thống của trang phục người Di thể hiện một cách hoàn hảo sự thông thái, giản dị, nhiệt thành, nhân hậu, và sự bảo tồn cẩn thận văn hóa truyền thống và tín ngưỡng của dân tộc cổ xưa này. Trong thời đại hiện đại, vật chất và Tây hóa, người Di, điệu múa của họ, và trang phục của họ mở ra một cánh cửa thời gian, cho phép chúng ta thoáng nhìn thấy một thế giới đẹp đẽ hài hòa giữa con người và thần linh.

Nguồn: shenyuncollections.com