Ngưu Lang Chức Nữ

Ngưu Lang Chức Nữ là một trong những truyền thuyết về tình yêu kinh điển nhất của Trung Quốc cổ đại. Bất luận là trong văn học, hý kịch, hay trong các tập tục truyền thống thì câu chuyện tình yêu này đều lưu lại dấu ấn.

Trong truyền thuyết dân gian

Trong chuyến lưu diễn năm 2025 của Đoàn nghệ thuật Thần Vận, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ đã được tái hiện với nội dung hoàn toàn mới, dựa trên phiên bản lưu truyền lâu đời nhất trong truyền thuyết dân gian.

Chức Nữ sau khi hạ phàm bị con trâu già của Ngưu Lang trộm mất y phục, khiến nàng buộc phải kết duyên vợ chồng với Ngưu Lang. Tuy nhiên mối nhân duyên này lại không được thiên đình chấp thuận. Vương Mẫu sai thiên binh bắt Chức Nữ đi, rồi lấy trâm cài tóc vạch ra một con sông Ngân trên bầu trời, khiến Ngưu Lang Chức Nữ không thể gặp nhau. Nhưng tấm chân tình và lòng thuỷ chung son sắt của Ngưu Lang cuối cùng đã làm cảm động đến thiên thượng, Vương Mẫu bèn cho phép họ mỗi năm được gặp nhau một lần vào ngày Thất tịch trên cầu Ô Thước, để xoa dịu nỗi khổ tương tư.

Trong tiểu thuyết “Ngưu Lang Chức Nữ truyện” thời Minh, Ngưu Lang, Chức Nữ và cả con trâu già đã se duyên cho họ đều là tiên quan, tinh tú trên thiên thượng chuyển thế. Họ đến từ thiên thượng, sau khi phiêu bạt một chuyến nơi nhân gian, cuối cùng lại quay trở lại thiên thượng. Có lẽ ý nghĩa lần hạ thế của họ chính là lưu lại cho chúng ta truyền thuyết đẹp đẽ này.

Những ai chưa từng xem Thần Vận thì nhất định đừng bỏ lỡ vở diễn Ngưu Lang Chức Nữ năm nay nhé!

Hình tượng Ngưu Lang Chức Nữ trong văn học kinh điển

Ghi chép có liên quan tới Ngưu Lang Chức Nữ sớm nhất được tìm thấy trong Kinh Thi: “Duy thiên hữu Hán, giám diệc hữu quang. Kì bỉ Chức Nữ, chung nhật thất tương” (Tạm dịch: Duy chỉ trên trời có sông Ngân, tỏa sáng lấp lánh như tấm gương sáng. Chòm sao Chức Nữ ba góc, suốt ngày đêm chuyển dịch bận rộn). Trong nhóm bài thơ Tiểu nhã, phần Đại Đông của Kinh Thi, Khiên Ngưu và Chức Nữ là hai vì tinh tú có vị trí đối nhau ở khoảng cách rất xa qua sông Ngân, sao Khiên Ngưu nằm ở phía Đông, còn sao Chức Nữ ở phía Tây.

Trong tập thơ thời Hán Cổ thi thập cửu thủ (古诗十九首, Mười chín bài cổ thi, vô danh) vốn có ảnh hưởng sâu sắc tới nền văn học và thi ca của các thế hệ sau, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ được miêu tả càng thêm phần cảm động: 

Điều điều Khiên Ngưu tinh, kiểu kiểu hà Hán Nữ. 
Chức chức trạc tố thủ, trát trát lộng cơ trữ.
Chung nhật bất thành chương, khấp thế linh như vũ. 
Hà Hán thanh thả thiển, tương quá phục kỷ hứa? 
Doanh doanh nhất thủy gian, mạch mạch bất đắc ngữ.

Tạm dịch: 

Ngước trông sao Khiên Ngưu xa vời vợi, sao Chức Nữ sáng tỏ. 
Chức Nữ đưa cánh tay thon dài, trắng ngần dệt vải, khung cửi kêu lách cách. 
Cả ngày không dệt xong một đoạn vải, nước mắt lã chã rơi như mưa. 
Sông Ngân này trông vừa trong vừa nông, mà sao hai bên bờ lại cách xa đến thế? 
Tuy chỉ cách nhau một con sông trong vắt, nhưng chỉ có thể ngắm nhìn từ xa, chứ không thể cùng nhau trò chuyện.

Nhắc đến câu thơ lãng mạn nhất về Ngưu Lang Chức Nữ không thể không nói tới “Thước Kiều Tiên” của Tần Quan thời Bắc Tống. Hai câu thơ tình mọi người đã quen thuộc: “Kim phong ngọc lộ nhất tương phùng, tiện thắng khước nhân gian vô số” (Gió vàng sương ngọc một khi gặp nhau, Vẫn còn thuận lợi hơn nhiều người ở nhân gian), hay “Lưỡng tình nhược thị cửu trường thời, hựu khởi tại triều triều mộ mộ” (Nếu hai mối tình đã thật sự là lâu dài, Há đâu cứ phải gặp nhau chiều chiều sớm sớm) đều là trích từ bài thơ này.

Ngày mà Ngưu Lang Chức Nữ gặp nhau hàng năm là ngày mùng bảy tháng bảy âm lịch, vì thế mà Thất tịch trở thành lễ Khất Xảo (lễ cầu khéo tay), cũng được coi là ngày lễ tình nhân của Trung Quốc. Vào ngày này các thiếu nữ khuê các thường hướng tâm đến nàng Chức Nữ thông minh, xinh đẹp cầu nguyện, hy vọng nàng Chức Nữ trên thiên thượng ban phúc, để bản thân cũng được thông minh, khéo léo. Trong vở kịch múa “Trường Sinh điện”, Dương Quý phi, một trong tứ đại mỹ nhân của Trung Quốc đã cùng Đường Minh Hoàng vào dịp lễ Khất Xảo hướng lên trời thề nguyền, hứa hẹn một mối tình đá vàng son sắt.

Trong dịp lễ tình nhân này, Shen Yun Collections sẽ cùng bạn một lần nữa hồi tưởng lại truyền thuyết đẹp đẽ và những áng văn chương kinh điển về Ngưu Lang Chức Nữ. Chúc bạn có một ngày lễ tình nhân vui vẻ!

Tác giả: Evan Mantyk & Ariel Tian

Nguồn: shenyuncollections.com