Đàn nhị hồ: Đơn giản mà thần thánh

Đàn nhị hồ đối với người Trung Hoa cũng giống như đàn vĩ cầm đối với người Tây phương—người ta chỉ cần nghe tiếng đàn để cảm nhận sự đẹp đẽ, buồn bã, đau thương và hạnh phúc mà nó có thể khơi dậy từ trong lòng. Lắng nghe giai điệu của nhị hồ, người Trung Hoa có thể giao tiếp với tất cả tình cảm mà dân tộc của họ đã từng trải qua trong một lịch sử lâu dài và đầy đổi thay.

Lần đầu tiên nhìn thấy một cây đàn nhị hồ, nhiều người cảm thấy ngạc nhiên vì hình dáng cái đàn đơn giản, thêm vào đó, từ 2 sợi dây đàn của nó mà có thể vang lên một chuỗi âm điệu thật phong phú.

Lịch sử của đàn nhị hồ có tương quan thâm sâu đến những điều trong văn hóa Trung Hoa. Nhị hồ có cả một lịch sử dài 1.000 năm tại Trung quốc. Trong triều đại nhà Tống, đàn nhị hồ khởi đầu từ một nhạc cụ đàn cầm khác, gọi là Hề-cầm (xiqin), là một sản phẩm của một dân tộc thiểu số ở miền Bắc Trung-quốc

Chữ “nhị” có nghĩa là “hai” hay “thứ nhì”, ý chỉ cây đàn có 2 dây hay là chỉ âm thanh của nốt nhạc cao nhất khi chơi đàn nhị hồ là đứng thứ nhì so với các loại đàn cầm khác. Chữ “hồ” có nghĩa là “man rợ” ý chỉ các bộ lạc, đặc biệt là ở phía bắc, chúng ta thường gọi là rợ Hồ. Đàn nhị hồ khởi đầu là từ một nhóm dân du mục bắc phương gọi là Hề.

Theo thời gian, người Trung quốc làm cho đàn nhị-hồ thành thuần tuý Trung Hoa, bày tỏ năng lực lớn rộng của văn hóa Trung Hoa để đồng hoá các yếu tố văn hóa khác nhau. Nhạc của nhị hồ đã trở thành một phần quan trọng trong di sản văn hoá Trung Hoa.

Tiếng nhạc của đàn nhị hồ nghe nhẹ như tơ, và âm thanh vương vấn này còn giữ trong đầu người nghe một lúc lâu. Thực ra, dây tơ đã được dùng làm dây đàn cho nhị-hồ trong quá khứ. Bây giờ dây kim loại thường được sử dụng vì tính bền bỉ của nó.

Đàn nhị hồ có một hộp âm thanh ở dưới đáy, làm bằng gỗ và da beo. Âm thanh phát ra khi cây cung kéo trên dây đàn. Cây cung tốt nhất dùng lông đuôi ngựa.

Nhị hồ không dùng để hòa nhạc, vì vậy nó rất thích hợp khi cần các giai điệu tuôn chảy dạt dào. Tiếng đàn của nó có thể mô phỏng dễ dàng các âm thanh như khóc thương, than thở, hay thì thầm với nhau. Dưới bàn tay thiện nghệ, nhị hồ có thể tạo nên những âm điệu của thiên nhiên như — chim hót, ngựa hí, mưa xuân tí tách, cơn bão mùa hè, tiếng gió gầm thét, và những thứ khác.

Đàn nhị hồ rất thích hợp dùng để diễn tả rất nhiều loại tình cảm, ví dụ như hạnh phúc, vui vẻ, hay chơi đùa. Hai dây đàn có thể phát ra những âm thanh phong phú trong thế giới của sự tự nhiên, bên trong đó con người chỉ chiếm cứ một phần rất nhỏ.

Một khi dòng tình cảm tuôn ra, sự buồn bã và mong chờ trong cuộc đời của chính bản thân và cuộc đời của tiền nhân họ quyện lại với nhau, khiến cho các dây đàn có sức mạnh diễn tả tràn đầy với lịch sử.

Hàm nghĩa bên trong

Nhạc sĩ chơi đàn nhị hồ trong Đoàn Nghệ thuật Shen Yun, cô Thích Hiểu Xuân có một tài năng thiên phú là tiếng đàn nhị hồ của cô có thể chạm đến đáy lòng người nghe. Sự trình diễn của cô thấm sâu vào tâm hồn khán giả, khơi dậy cả một nguồn tình cảm. Thính giả gốc Trung Hoa hay không Trung Hoa đều xúc động thật nhiều bởi các màn độc tấu của cô.

Hiểu Xuân lớn lên tại Trung quốc trong một gia đình chuyên về âm nhạc. Dưới sự hướng dẫn của thân phụ, cô bắt đầu học đàn nhị hồ từ lúc 6 tuổi. Năm 1991, cô đoạt giải thưởng trong một cuộc tranh tài nổi tiếng quốc tế về bộ môn đàn nhị hồ.

“Sự xúc động thật sự không nằm tại kỹ thuật chơi đàn, mà ở hàm nghĩa bên trong,” cô nói về nhạc của cô. Trong lúc hoàn thiện tài nghệ của mình, Hiểu Xuân đã chú trọng đến sự tu luyện nội tâm cho được thanh tịnh, tốt đẹp, và thiện lành. Cô trút cả tấm lòng và sự thanh tịnh của tâm hồn mình vào trong tiếng đàn. Bằng cách này, cô đã làm cho tiếng đàn nhị hồ của mình trở thành thánh thiện.

Nguồn: vietdaikynguyen.com